Erbo-de-la-pato
Tussilago farfara
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Pas-d'ase, Chavalino, Coujasso, Fueio-d'ounglo, Toussilage.
Noms en français : Tussilage, Pas-d'âne.
Descripcioun :L'erbo-de-la-pato flouris d'ouro à la fin de l'ivèr alor que i'a pancaro li fueio (soumbron li vièii fueio dessecado). M. Duplan :"Flouris sènso fueio, e lou colchique, es lou countràri [...] la flour e puei après la fueio" (O. Madon, op.cit. p. 161). Li fueio vènon à l'après, fan souvènt un tapis au sòu. Trachis dins li relarg umide e argelous souvènt en ribo de camin.
Usanço :Es uno planto vertuouso contro lou tussi, li brounchito e lou ràumi. Se pren en tisano o en fumigacioun de flour secado (o tuba). Li flour e li jòuini fueio soun manjadisso mai fau pas trop n'en prendre que caupon un alcalouïde empouisounant lou fege. "La fuelho de chavalino èro cuecho pèr lous pouorcs" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 61).
Port : Erbo
Taio : 8 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tussilago
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Ribiero
- Ouraias
- Limas
- Roubino de mountagno
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Tussilago farfara L., 1753
Cese
Cicer arietinum
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Pois-chiche.
Descripcioun :Lou cese es uno planto toujour cultivado au nostre. Se pòu trouba, de cop que i'a, d'armas d'anciàni culturo ounte lou cese crèis encaro bord que s'èi samena soulet. Se recounèis eisadamen en fru emé si pichòti dóusso que caupon dos grano caduno. Fai de flour blanco, o un pau bluio, d'à pau près 2 cm.
Usanço :"Soun pas bon crestian lis oustauOunte se manjo ges de cese pèr Rampau" (TdF). Emai siegue pas vertadieramen un medicamen, es uno planto que s'amerito uno bello plaço dins noste manja qu'èi di proun vertuouso pèr eisèmble pèr lucha contro lou diabete, lou trop de lipido dins lou sang... Saupre peréu qu'èi bon pèr lou microubioute dóu couloun que caup d'amidoun tihous à digeri pèr l'ome (e adounc que soubro pèr lou desveloupamen d'ùni baterìo interessanto).
Port : Erbo
Taio : 20 à 40 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Cicer
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Jun à juliet
Liò : Champ
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Cicer arietinum L., 1753